توضیحات
" بسم الله الرحمن الرحیم "
" آیاتی که در جزء پنجم آمده اند و در تأویل به ولایت چهارده معصوم علیهم السلام اشاره دارند عبارتند از: "
1.سوره نساء ، آیه 24 :
"وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ كِتابَ اللهِ عَلَيْكُمْ وَ أُحِلَّ لَكُمْ ما وَراءَ ذلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوالِكُمْ مُحْصِنينَ غَيْرَ مُسافِحينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَريضَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ فيما تَراضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَريضَةِ إِنَّ اللهَ كانَ عَليماً حَكيماً "
"و زنان شوهردار [بر شما حرام است]؛ مگر آن‌ها را كه [در جنگ با كفّار اسير كرده و] مالك شده‌ايد؛ [زيرا اسارت آن‌ها در حكم طلاق است]؛ اين‌ها احكامى است كه خداوند بر شما مقرّر داشته است. امّا زنان ديگر غير از اين‌ها [كه گفته شد]، براى شما حلال است كه با اموال خود، آنان را اختيار كنيد؛ در‌حالى‌كه پاكدامن باشيد و از زنا، خوددارى نماييد. و زنانى را كه متعه (ازدواج موقّت) مى‌كنيد، واجب است مهر آن‌ها را بپردازيد. و گناهى بر شما نيست در آنچه بعد از تعيين مهر، با يكديگر توافق كرده‌ايد. [بعداً مى‌توانيد با توافق، آن را كم يا زياد كنيد]. خداوند، دانا و حكيم است."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : از ما نیست کسی که بر رجعت ما ایمان نداشته باشد و متعه‌ی ما را حلال نشمارد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۲۶ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۵۸/ بحرالعرفان، ج۴، ص۱۹۶)
2.سوره نساء ، آیه29 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللهَ كانَ بِكُمْ رَحيماً "
"اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اموال يكديگر را در ميان خود بباطل [و از طرق نامشروع] نخوريد؛ مگر اينكه تجارتى با رضايت طرفين شما انجام گيرد. و خودكشى نكنيد. خداوند نسبت به شما مهربان است."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : عبیدبن‌کثیر گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد کلام خداوند متعال: لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ فرمود: «یعنی اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نکشید».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۴۰ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱۰/ فرات الکوفی، ص۱۰۲/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۸۱/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۸۲/ البرهان/ کشف الیقین، ص۴۱۷/ نهج الحق، ص۲۰۸)
3.سوره نساء ، آیه 31 :
"إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَريماً "
"اگر از گناهان بزرگى كه از آن نهى مى‌شويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شما را مى‌پوشانيم [و مى‌بخشيم]؛ و شما را در جايگاه با ارزشى وارد مى‌كنيم."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : [گناه کبیره] انکار هرآنچه را که خداوند نازل کرده می‌باشد؛ [این منکران] منکر حقّ ما شدند و این چیزی است که کسی آن را انکار نمی‌کند. و امام صادق (علیه السلام) در آخر این تفسیر خود، فرمود: «تقوای خدا را پیشه کنید و جسارت و گردنکشی نکنید».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۴۲ / بحار الأنوار، ج۷۶، ص۱۵/ البرهان)
4.سوره نساء ، آیه 32 :
"وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلى بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَليماً "
"[امتيازات و] برتري‌هايى را كه خداوند براى بعضى از شما بر بعضى ديگر قرار داده آرزو نكنيد. [اين تفاوت‌هاى طبيعى و حقوقى، براى حفظ نظام زندگى شماست. با‌اين‌حال]، مردان به سبب آنچه به دست مى‌آورند نصيبى دارند، و زنان نيز نصيبى؛ [و نبايد حقوق هيچ‌يك پايمال گردد]. و از فضل خدا، [براى رفع تنگناها] استمداد جوييد؛ زيرا خداوند به هرچيز داناست."
تفسیر ولایی :
امام باقر (علیه السلام) : رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سواره بیرون رفت و علی (علیه السلام) همراهش پیاده می‌رفت. فرمود: «ای اباالحسن (علیه السلام)... قسم به آن خدایی که مرا به نبوّت مبعوث نموده کسی که منکر تو باشد به من ایمان نیاورده و کسی که مخالف تو باشد اقرار به نبوّتم ندارد و کافر به تو به خدا نیز ایمان ندارد، فضل تو از فضل من و فضل من از فضل خدا است». این آیه شاهد همین مطلب است: بگو: به فضل خدا و رحمت او شادمان شوند، زیرا این دو از هرچه می‌اندوزند بهتر است. (یونس/۵۸) فضل خداوند، نبوّتِ نبی شما بود و رحمت خداوند، ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) است. لذا فرموده به این نعمت یعنی به نعمت نبوّت و ولایت شاد باشید که مخاطب آن شیعیانند زیرا این دو از هرچه می‌اندوزند بهتر است. [این نعمت‌ها برای شیعیان، بهتر از همه‌ی چیزهاییست که آن‌ها جمع کرده‌اند] که مخاطب آن، مخالفان شیعیانند که هرچه از خانواده و مال و بچّه در دنیا جمع کرده‌اند [از این دو نعمت شیعیان کمتر است].
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۵۴ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۲۲۲)
5.سوره نساء ، آیه 33 :
"وَ لِكُلٍّ جَعَلْنا مَوالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ الَّذينَ عَقَدَتْ أَيْمانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصيبَهُمْ إِنَّ اللهَ كانَ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ شَهيداً "
"براى هركس، وارثانى قرار داديم، كه از ميراث پدر و مادر و نزديكان ارث ببرند؛ و [نيز] كسانى كه با آن‌ها پيمان بسته‌ايد، نصيبشان را به آنان بپردازيد خداوند بر هرچيز، شاهد و ناظر است."
تفسیر ولایی :
امام رضا (علیه السلام) : حسن‌بن‌محبوب گوید: از امام رضا (علیه السلام) در مورد آیه: "و َلِکُلٍّ جَعلْنَا مَوَالِیَ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالأَقْرَبُونَ وَالَّذِینَ عقَدَتْ أَیْمَانُکُمْ" پرسیدم. فرمود: «منظور خداوند، ائمه (هستند که پیمان‌های شما را به آن‌ها گره‌زده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۵۸ / الکافی، ج۱، ص۲۱۶/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۶۴/ العیاشی، ج۱، ص۲۴۰/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۳۴/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۶، ص۲۴۷/ البرهان)
6.سوره نساء ، آیه 36 :
"وَ اعْبُدُوا اللهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينِ وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبى وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبيلِ وَ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ إِنَّ اللهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالاً فَخُوراً "
"و خدا را بپرستيد؛ و هيچ‌چيز را همتاى او قرار ندهيد؛ و به پدر و مادر، نيكى كنيد؛ همچنين به خويشاوندان و يتيمان و مستمندان، و همسايه‌ی نزديك، و همسايه‌ی دور، و دوست و همنشين، و واماندگان در سفر، و بردگانى كه مالك آن‌ها هستيد؛ زيرا خداوند، كسى را كه متكبّر و فخرفروش است، [و از اداى حقوق ديگران سرباز مى‌زند]، دوست نمى‌دارد."
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (علیه السلام) : حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) دو پدرند (والدان) و منظور از ذوی‌القربی حسن و حسین (علیها السلام) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۷۴ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۶۹/ فرات الکوفی، ص۱۰۴)
2.پیامبر (صلی الله علیه و آله) : من و علی (علیه السلام) پدران این امّت هستیم.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۷۶ / علل الشرایع، ج۱، ص۱۲۷/ البرهان)
7.سوره نساء ، آیه 41 :
"فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى هؤُلاءِ شَهيداً "
"حال آن‌ها چگونه است هنگامى‌كه از هر امّتى، شاهد و گواهى [بر اعمالشان] مى‌آوريم، و تو را نيز بر آنان گواه خواهيم آورد؟!"
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (علیه السلام) : سماعه گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: "فَکَیْفَ إِذَا جِئْنَا مِن کُلِّ أمَّةٍ بِشَهِیدٍ وَجِئْنَا بِکَ علَی هَؤُلاء شَهِیدًا" فرمود: «این آیه به‌طور خاص در حقّ امّت محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل شده است. در هر دوره، امامی از ما شاهد بر [اعمال] مردم است و محمّد (صلی الله علیه و آله) در همه‌ی دوران‌ها بر ما گواه است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۸۶/ الکافی، ج۱، ص۱۹۰/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۵۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۳۵/ البرهان)
2.امام علی (علیه السلام) : مطابق این آیه که می‌فرماید: "فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلی هؤُلاءِ شَهِیداً، انبیاء" (گواهان و شاهدان [و حجّت خدا] بر مردم قومشان هستند و پیامبر ما، گواه و شاهد و حجّت بر تمام انبیاء (ع) است و علی (علیه السلام) شاهد و گواه بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و خود علی (علیه السلام) شهید و گواه بر خودش است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۱۸۶ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۸۹)
8.سوره نساء ، آیه 44 :
"أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذينَ أُوتُوا نَصيباً مِنَ الْكِتابِ يَشْتَرُونَ الضَّلالَةَ وَ يُريدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبيلَ "
"آيا نديدى كسانى را كه بهره‌اى از كتاب آسمانى به آن‌ها داده شده است، [به‌جاى اينكه از آن، براى هدايت خود و ديگران استفاده كنند، براى خويش] گمراهى مى‌خرند، و مى‌خواهند شما نيز گمراه شويد؟!"
تفسیر ولایی :
پیامبر (صلی الله علیه و آله) : در مورد آیه: "یَشْتَرُونَ الضَّلاَلَةَ"؛ منظور این است که در موضوع امیرالمؤمنین (علیه السلام) گمراه شدند. "وَ یُرِیدُونَ أَن تَضِلُّواْ السَّبِیلَ" یعنی مردم را از ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) خارج کردند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۰۰ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۴۷/ القمی، ج۱، ص۱۳۹/ البرهان)
9.سوره نساء ، آیه 48 :
"إِنَّ اللهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظيماً "
"خداوند [هرگز] شرك به او را نمى‌بخشد؛ و كمتر از آن را براى هركس بخواهد [و شايسته بداند] مى‌بخشد. و آن كس كه براى خدا، همتايى قرار دهد، گناه بزرگى مرتكب شده است."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (علیه السلام) : جابر انصاری گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: «ای جابر! خداوند، شرک به ولایت علی (علیه السلام) [و قبول‌نکردن آن] را گناه نابخشودنی می‌داند و هر گناه دیگری را اگر ولایت علی (علیه السلام) را پذیرفته باشد می‌بخشد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۱۲ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۶/ العیاشی، ج۱، ص۲۴۵/ فرات الکوفی، ص۱۰۵/ البرهان)
2.امام صادق (علیه السلام) : "إِنَّ اللهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ"؛ خداوند کسی را که شریک برایش قرار دهد، نمی‌آمرزد. منکر ولایت علی (علیه السلام) مانند بت‌پرست است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۱۲ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۲۳)
10.سوره نساء ، آیه54 :
"أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنا آلَ إِبْراهيمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَيْناهُمْ مُلْكاً عَظيماً"
"يا اينكه نسبت به مردم (پيامبر و خاندانش)، بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشيده، حسد مى‌ورزند؟! ما به خاندان ابراهيم، [كه يهود از آن‌ها هستند نيز]، كتاب و حكمت داديم؛ و حكومت عظيمى در اختيار آن‌ها (پيامبران بنى‌اسرائيل) قرار داديم."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (علیه السلام) : ما مردمی هستیم که به خاطر امامتی که خداوند به ما داده و به دیگر مردم نداده، مورد حسد واقع شده‌اند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۱۸ / الکافی، ج۱، ص۲۰۵/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۳۶/ بشارهًْ المصطفی، ص۱۹۳/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۲۰ )
2.امام علی (علیه السلام) : مردم ما هستیم، ما هستیم که حسد برده شدیم.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۲۰ / بحارالأنوار، ج۳۳، ص۱۵۳/ کتاب سلیم بن قیس، ص۷۶۹)
3.امام صادق (علیه السلام) : فَقَدْ آتَیْنَآ آلَ ابراهیم الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَآتَیْنَاهُم مُّلْکًا عظِیمًا. فرمود: «و از آن‌ها رسولان و انبیاء و امامان (را قرار دادیم، چگونه است که این را برای آل ابراهیم (علیه السلام) اقرار می‌کنند، ولی برای آل محمّد (ص) منکر می‌شوند»؟!
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۲۴ / الکافی، ج۱، ص۲۰۵/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۳۶/ بشارهًْ المصطفی، ص۱۹۳/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۲۰/ الکافی، ج۱، ص۲۰۶ / العیاشی، ج۱، ص۲۴۶/ بصایرالدرجات، ص۳۶ )
11.سوره نساء ، آیه 55 :
"فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ كَفى بِجَهَنَّمَ سَعيراً "
"ولى جمعى از آن‌ها به آن ايمان آوردند؛ و جمعى راه [مردم] را بر آن بستند. و شعله‌ی [سوزان] آتش دوزخ، [براى آن‌ها] كافى است!"
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) : "فَمِنْهُم مَنْ آمَنَ بِهِ"؛ منظور، امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است و مراد از کسانی که به او ایمان آورده‌اند، سلمان (رحمة الله علیه)، ابوذر (رحمة الله علیه)، مقداد (رحمة الله علیه) و عمّار (رحمة الله علیه) هستند. منظور از "وَ مِنْهُم مَّن صَدَّ عنْهُ" غصب‌کنندگان حقّ آل محمّد (و پیروانشان است. در مورد این‌ها آیه: "وَ کَفَی بِجَهَنَّمَ سَعیرًا" نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۲۸/ القمی، ج۱، ص۱۴۰/ البرهان)
12.سوره نساء ، آیه 56 :
"إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْليهِمْ ناراً كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَيْرَها لِيَذُوقُوا الْعَذابَ إِنَّ اللهَ كانَ عَزيزاً حَكيماً "
"كسانى كه به آيات ما كافر شدند، به‌زودى آن‌ها را در آتشى وارد مى‌كنيم كه هرگاه پوست‌هاى تن آن‌ها [در آن] بسوزد، پوست‌هاى ديگرى به‌جاى آن براى آن‌ها قرار مى‌دهيم، تا كيفر [الهى] را بچشند. خداوند، توانا و حكيم است [و روى حساب، كيفر مى‌دهد]."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : خداوند ارواح را دوهزار سال قبل از اجساد خلق کرد. بهترین و عالی‌ترین آن‌ها را ارواح محمّد و علی و فاطمه و حسن و حسین و ائمّه (بعد از آن‌ها قرار داد... خداوند فرمود: «جایگاه ستمگران به آن‌ها (معصومین) در بدترین جاهای جهنّم است؛ "وَ کُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلُوا سِوَاهَا لِیَذُوقُوا الْعَذابَ."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۳۰ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۷۲)
13.سوره نساء ، آیه 57 :
"وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها أَبَداً لَهُمْ فيها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَليلاً "
"و كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، به‌زودى آن‌ها را در باغ‌هاى بهشتى وارد مى‌كنيم كه نهرها از پاى درختانش جارى است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و در آنجا همسرانى پاكيزه براى آن‌ها خواهد بود؛ و آنان را در سايه‌اى گسترده [و فرح‌بخش] وارد مى‌كنيم."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : سماعهًْ‌بن‌مهران از امام صادق (علیه السلام) نقل میکند که فرمود: «منظور از عمل صالح در آیه: باید کرداری شایسته داشته باشد. (کهف/۱۱۰). معرفت و شناخت پیداکردن نسبت به ائمّه (ع) است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۳۰/ بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۰۶)
14.سوره نساء ، آیه 58 :
"إِنَّ اللهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ إِنَّ اللهَ كانَ سَميعاً بَصيراً "
"خداوند به شما فرمان مى‌دهد كه امانت‌ها را به صاحبانش بدهيد؛ و هنگامى‌كه ميان مردم داورى مى‌كنيد، به عدالت داورى كنيد. خداوند، اندرزهاى خوبى به شما مى‌دهد. خداوند، شنوا و بيناست."
تفسیر ولایی :
امام رضا (علیه السلام) : محمّدبن‌فضیل نقل میکند: امام رضا (علیه السلام) در مورد کلام خداوند متعال: "إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَی أَهْلِهَا" فرمود: «آن‌ها امامانی از آل محمّد (ع)هستند، امام، امانت را به امام پس از خود واگذار میکند و به هیچ‌کس جز او نمی‌دهد و او را از آن دور نمی‌سازد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۳۲/ الکافی، ج۱، ص۲۷۶/ البرهان/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۷۶/ بصایرالدرجات، ص۴۷۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۴۰/ البرهان)
15.سوره نساء ، آیه59 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في شَيْ‌ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً "
"اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اطاعت كنيد خدا را! و اطاعت كنيد پيامبر [خدا] و پيشوايان [معصوم] خود را. و هرگاه در امرى نزاع داشتيد، آن را به خدا و پيامبر باز گردانيد [و از آن‌ها داورى بطلبيد] اگر به خدا و روز رستاخيز ايمان داريد. اين [كار براى شما] بهتر، و عاقبت و پايانش نيكوتر است."
تفسیر ولایی :
امام باقر (علیه السلام) : امام عسکری (علیه السلام) از پدرانش روایت میکند: امام باقر (علیه السلام) فرمود: «پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به علی و حسن و حسین (ع) وصیّت کرد سپس درباره‌ی این آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ. فرمود: «مراد از اولی الأمر، امامان از نسل علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) تا قیامت هستند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۴۴ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۶/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۱۳۱/ کمال الدین، ج۱، ص۲۲۲/ البرهان)
16.سوره نساء ، آیه 60 :
"أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُريدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُريدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالاً بَعيداً "
"آيا نديدى كسانى را كه گمان مى‌كنند به آنچه [از كتاب‌هاى آسمانى كه] بر تو و پيش از تو نازل شده، ايمان آورده‌اند، در‌حالى‌كه مى‌خواهند براى داورى نزد طاغوت و حكّام باطل بروند؟! با اينكه به آن‌ها دستور داده شده كه به طاغوت كافر شوند. امّا شيطان مى‌خواهد آنان را در گمراهى دورى بيفكند."
تفسیر ولایی :
امام علی (علیه السلام) : از امام علی (علیه السلام) روایت است که فرمود: هر حاکمی که غیر مطابق با گفتار ما اهل بیت، حکم کند، طاغوت است و سپس این آیه را تلاوت فرمود: "یُرِیدُونَ أَنْ یَتَحاکَمُوا إِلَی الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ یَکْفُرُوا بِهِ" سپس فرمود: «به خدا قسم! بسیاری از مردم، این کار را کردند و حکومت طاغوت را پذیرفتند و به این سبب شیطان به گمراهی ابدی و غیر قابل بازگشت گمراهشان کرد. و کسی جز ما و شیعیانمان از مصداق شدن در این آیه نجات پیدا نکرد و غیر از اینان (ائمه (ع) و شیعیانشان) همه هلاک شدند و هرکس حقّ آن‌ها (اهل بیت (ع)) را نشناسد و به جا نیاورد از رحمت خدا دور می‌شود».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۷۲ / مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۲۴۴/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۵۳۰)
17.سوره نساء ، آیه 61 :
"وَ إِذا قيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً "
"و هنگامى‌كه به آن‌ها گفته شود: «به‌سوى آنچه خداوند نازل كرده، و به‌سوى پيامبر بياييد»، منافقان را مى‌بينى كه از [قبول دعوت] تو، به‌شدّت اعراض مى‌كنند."
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) : "وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلی ما أَنْزَلَ اللهُ وَ إِلَی الرَّسُولِ رَأَیْتَ الْمنافِقِینَ یَصُدُّونَ عَنْکَ صُدُوداً" منظور، تمام دشمنان خاندان محمّد (صلی الله علیه و آله) می‌باشند که این آیه درباره‌ی آن‌ها آمده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۷۲ / بحارالأنوار، ج۲۲، ص۹۳/ القمی، ج۱، ص۱۴۱/ البرهان)
18.سوره نساء ، آیه 63 :
"أُولئِكَ الَّذينَ يَعْلَمُ اللهُ ما في قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ في أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَليغاً "
"آن‌ها كسانى هستند كه خدا، آنچه را در دل دارند، مى‌داند. از [مجازات] آنان صرف‌نظر كن؛ و آن‌ها را اندرز ده؛ و با بيانى رسا، [نتايج اعمالشان را] به آن‌ها گوشزد نما."
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) : "أُولَئِکَ الَّذِینَ یَعلَمُ اللهُ مَا فِی قُلُوبِهِمْ" و منظور دشمنیِ موجود در قلب آن‌ها نسبت به علی (علیه السلام) در دنیاست. "فَأَعرِضْ عنْهُمْ وَعظْهُمْ وَ قُل لَهُمْ فِی أَنفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِیغًا" یعنی ولایت و جانشینی علی (علیه السلام) بعد از خود را به آن‌ها ابلاغ کن و موضوع [رسیدگی به مخالفت آنان] را به روز قیامت واگذارکن.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۷۴ / البرهان)
19.سوره نساء ، آیه 65 :
"فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا في أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْليماً "
"به پروردگارت سوگند كه آن‌ها ايمان نخواهند آورد، مگر اينكه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند؛ و سپس از داورى تو، در دل خود احساس ناراحتى نكنند؛ و كاملاً تسليم باشند."
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (علیه السلام) : عبدالله‌بن‌نجاشی گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که درباره‌ی آیه:" ... فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ" فرمود: «مقصود از اختلاف میان آن‌ها و علی (علیه السلام) است. "ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ"؛ یعنی درباره‌ی اعلان ولایت علی (علیه السلام) به زبان تو ای پیامبر (صلی الله علیه و آله) [چاره‌ای جز تسلیم نمی‌یابند]،" وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً"، یعنی تسلیم ولایت علی (علیه السلام) شوند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۷۸/ الکافی، ج۸، ص۳۳۴/ بحارالأنوار، ج۳۰، ص۲۷۱/ العیاشی، ج۱، ص۲۵۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۳۸)
2.امام صادق (علیه السلام) : عبدالله‌بن‌نجاشی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: "فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا" پرسیدم، فرمود: «در اینجا منظور، علی (علیه السلام) است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۷۸ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۹۵/ بصایرالدرجات، ص۵۲۰/ البرهان)
20.سوره نساء ، آیه70 :
"ذَالِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَ كَفَى بِاللَّهِ عَلِيمًا"
"اين موهبتى از ناحيه‌ی خداست. و كافى است كه او، [از حال بندگان، و نيّات و اعمالشان] آگاه است."
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (علیه السلام) : منظور از النَّبِیِّینَ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و ما در این آیه الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ هستیم و شما الصَّالِحِینَ هستید.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۹۴ / بحارالأنوار، ج۱۶، ص۳۵۴)
2.پیامبر (صلی الله علیه و آله) : صدیقان سه نفرند: علیّ‌بن‌بی‌طالب (علیه السلام) و حبیب نجّار و مؤمن آل فرعون.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۹۶ / الخصال، ج۱، ص۱۸۴)
21.سوره نساء ، آیه 75 :
"وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ في سَبيلِ اللهِ وَ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذينَ يَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ نَصيراً "
"چرا در راه خدا، و [براى رهايى] مردان و زنان و كودكانى كه [به دست ستمگران] تضعيف شده‌اند، پيكار نمى‌كنيد؟! همان افراد [ستمديده‌اى] كه مى‌گويند: «پروردگارا! ما را از اين شهر [مكّه]، كه اهلش ستمگرند، بيرون ببر [و رهايى ببخش]؛ و از سوى خود، براى ما سرپرستى قرار ده؛ و از جانب خود، يار و ياورى براى ما مقرّر فرما»."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : عثمان‌بن‌ابان گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: "وَ المُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها" پرسیدم. فرمود: «منظور ما [اهل بیت (ع)] هستیم».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۰۶ / بحارالأنوار، ج۲۷، ص۲۰۹/ المناقب، ج۲، ص۲۰۹)
22.سوره نساء ، آیه 77 :
"أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذينَ قيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ إِذا فَريقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَ قالُوا رَبَّنا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتالَ لَوْ لا أَخَّرْتَنا إِلى أَجَلٍ قَريبٍ قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَليلٌ وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى وَ لا تُظْلَمُونَ فَتيلاً "
"آيا نديدى كسانى را كه [در مكّه] به آن‌ها گفته شد: «[فعلاً] دست از جهاد برداريد؛ و نماز را برپا كنيد؛ و زكات را بپردازيد»؛ [امّا آن‌ها از اين دستور ناراحت بودند]، ولى هنگامى‌كه [در مدينه] فرمان جهاد به آن‌ها داده شد، جمعى از آنان، از مردم مى‌ترسيدند، همان‌گونه كه از خدا مى‌ترسند، بلكه بيشتر. و گفتند: «پروردگارا! چرا جهاد را بر ما مقرّر داشتى؟! چرا اين فرمان را تا زمان نزديكى تأخير نينداختى»؟! به آن‌ها بگو: «سرمايه‌ی زندگى دنيا، ناچيز است؛ و آخرت، براى كسى كه پرهيزگار باشد، بهتر است. و كمترين ستمى به شما نخواهد شد»."
تفسیر ولایی :
امام باقر (علیه السلام) : به خدا سوگند کاری که حسن‌بن‌علی (علیه السلام) کرد (صلح با معاویه) از هرآنچه خورشید بدان تابیده بهتر بود. به خدا سوگند منظور از این آیه " أَ لَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ قِیلَ لَهُمْ کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ" که نازل کرده است؛ تنها فرمانبری از امام است ولی ایشان خواهان جنگ شدند. و چون با حسین (علیه السلام) جنگ بر آن‌ها مقرّر شد. گفتند: «بار خدایا! چرا بر ما جنگ مقرّر داشتی؟ چرا ما را تا مدّتی کوتاه فرصت ندادی تا دعوتت را بپذیریم و از رسولان (تو پیروی کنیم؟ مقصود آن‌ها از تأخیر همان زمان ظهور حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بود».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۱۰ / الکافی، ج۸، ص۳۳۰/ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۵/ العیاشی، ج۱، ص۲۵۸/ البرهان/ العیاشی، ج۲، ص۲۳۵)
23.سوره نساء ، آیه 80 :
"مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ وَ مَنْ تَوَلَّى فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفيظاً "
"كسى كه از پيامبر اطاعت كند، خدا را اطاعت كرده؛ و هركس كه سرباز زند، تو را نگهبان [و مراقب] او نفرستاديم [و در برابر او، مسئول نيستى]."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : ابومریم گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: "أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ" پرسیدم. فرمود: «اطاعت از علی (علیه السلام) واجب است». گفتم: «بنا به آیه: "مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ الله"َ، تنها اطاعت از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) واجب بود». فرمود: «اطاعت علیِّ‌بن‌بی‌طالب (علیه السلام)، اطاعت از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۲۰ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۹۹/ فرات الکوفی، ص۱۰۸
24.سوره نساء ، آیه 83 :
"وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّيْطانَ إِلاَّ قَليلاً "
"و هنگامى‌كه خبرى اميدبخش يا نگران‌كننده به آن‌ها برسد، [بدون تحقيق]، آن را شايع مى‌سازند؛ در‌حالى‌كه اگر آن را به پيامبر و پيشوايانشان باز گردانند، كسانى كه قدرت تشخيص كافى دارند، از ريشه‌هاى مسائل آگاه خواهند شد. [و به آن‌ها اطّلاع خواهند داد] و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، همگى، جز عدّه‌ی كمى، از شيطان پيروى مى‌كرديد [و گمراه مى‌شديد]."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : در مورد کلام خدا:" وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَی الرَّسُولِ وَ إِلی أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ" پرسیدند: «آنان (اولی الامر) چه کسانی هستند»؟ فرمود: «ما صاحبان امر هستیم که خداوند امر کرده امور و اخبار به ما بازگشت شود [و صدق و کذب آنان و وجوه آن از ما پرسیده شود].
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۳۴ / دعایم الإسلام، ج۱، ص۲۷/ مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۲۷۱/ إرشادالقلوب، ج۲، ص۲۹۸)
25.سوره نساء ، آیه 95 :
"لا يَسْتَوِي الْقاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ في سَبيلِ اللهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللهُ الْمُجاهِدينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقاعِدينَ دَرَجَةً وَ كُلاًّ وَعَدَ اللهُ الْحُسْنى وَ فَضَّلَ اللهُ الْمُجاهِدينَ عَلَى الْقاعِدينَ أَجْراً عَظيماً "
"[هرگز] افراد با ايمانى كه بدون بيمارى و ناراحتى، از جهاد خوددارى مى‌كنند، با مجاهدانى كه در راه خدا با مال و جان خود جهاد كردند، يكسان نيستند. خداوند، مجاهدانى را كه با مال و جان خود جهاد نمودند، بر كسانى كه از جهاد خوددارى كرده‌اند مقام برترى بخشيده؛ و به هر‌يك [از اين دو گروه به نسبت اعمال نيكشان]، خداوند وعده‌ی پاداش نيك داده؛ و مجاهدان را بر كسانى كه از جهاد خوددارى كرده‌اند، با پاداش مهمّى برترى بخشيده است."
تفسیر ولایی :
امام عسکری (علیه السلام) : امام عسکری (علیه السلام) از امام هادی (علیه السلام) روایت فرمود: وقتی خواستی امیرالمؤمنین (علیه السلام) را زیارت کنی بر در قبّه‌ی شریف آن حضرت بایست و بگو... شهادت می‌دهم که تو حقیقتا امیرمؤمنان (علیه السلام) هستی که آیات نازل شده‌ی الهی درباره‌ی ولایت تو بیان شده‌اند. تو ولی خدا و برادر رسولش و حامی دین خدایی. تو همانی که قرآن به برتری‌های او گویاست و خداوند فرموده است: "فَضَّلَ اللهُ المُجاهِدِینَ عَلَی الْقاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ کانَ اللهُ غَفُوراً رَحِیما".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۸۶ / بحارالأنوار، ج۹۷، ص۳۶۳)
26.سوره نساء ، آیه 108 :
"يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَ لا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللهِ وَ هُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضى مِنَ الْقَوْلِ وَ كانَ اللهُ بِما يَعْمَلُونَ مُحيطاً "
"[آن‌ها زشتكارى خود را] از مردم پنهان مى‌دارند؛ امّا از خدا پنهان نمى‌دارند؛ و هنگامى‌كه در مجالس شبانه، سخنانى كه خدا راضى نبود مى‌گفتند، خدا با آن‌ها بود؛ خدا به آنچه انجام مى‌دهند، احاطه دارد."
تفسیر ولایی :
امام علی (علیه السلام) : خداوند به خوبی قصّه‌ی تغییردهندگان را در آیاتی بیان فرموده: پس وای بر آنهایی که کتاب را خود به دست خود می‌نویسند، و تا سودی اندک برند، می‌گویند که از جانب خدا نازل شده. (بقره/۷۹) و از میان ایشان گروهی هستند که به شیوه‌ی کتاب خدا سخن می گویند. (آل عمران/۷۸) "و إِذْ یُبَیِّتُونَ ما لا یَرْضی مِنَ الْقَوْلِ"، پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله) آنچه از کجی باطلشان برپا نمودند، همانند تغییری که یهود و نصاری پس از وفات موسی و عیسی (علیها السلام) در تورات و انجیل دادند و کلمات را از مواضع خود تحریف نمودند، تحریف کردند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۲۸/ بحارالأنوار، ج۸۹، ص۴۳/ الاحتجاج، ج۱، ص۲۴۹)
27.سوره نساء ، آیه 113 :
"وَ لَوْ لا فَضْلُ اللهِ عَلَيْكَ وَ رَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ وَ ما يُضِلُّونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَضُرُّونَكَ مِنْ شَيْ‌ءٍ وَ أَنْزَلَ اللهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللهِ عَلَيْكَ عَظيماً "
"اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود، گروهى از آنان تصميم داشتند تو را گمراه كنند؛ امّا جز خودشان را گمراه نمى‌كنند؛ و هيچ‌گونه زيانى به تو نمى‌رسانند. خداوند، كتاب و حكمت را بر تو نازل كرد؛ و آنچه را نمى‌دانستى، به تو آموخت؛ و فضل خدا بر تو [همواره] بزرگ بوده است."
تفسیر ولایی :
امام رضا (علیه السلام) : آنان چگونه می‌توانند امام را خود انتخاب کنند!؟ و حال آنکه امام دانشمندی است که نادانی به او راه ندارد و شبانی است که ضعف و سستی به او دست ندهد معدن قداست و طهارت و عبادات و زهدورزیدن و دانش و پرستش است پیغمبر را درباره‌ی او دعوتی خاص بود... پیامبران و امامان (ع) را خداوند توفیق عنایت می‌فرماید و از دانش و حکمت نهانی‌اش که به دیگران نداده است به آنان می‌دهد خداوند به پیغمبرش فرمود:" أَنْزَلَ اللهُ عَلَیْکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ عَلَّمَکَ ما لَمْ تَکُنْ تَعْلَمُ وَ کانَ فَضْلُ اللهِ عَلَیْکَ عَظِیما".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۳۴/ الکافی، ج۱، ص۲۰۱/ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۱۲۷/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۳۶/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۲۲۱/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۲۲۰/ تحف العقول، ص۴۳۹/ الأمالی للصدوق، ص۶۷۷/ کمال الدین، ج۲، ص۶۷۸/ معانی الأخبار، ص۱۰۰)
28.سوره نساء ، آیه 115 :
"وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبيلِ الْمُؤْمِنينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصيراً "
"هركس كه بعد از آشكار‌شدن هدايت براى او، با پيامبر مخالفت كند، و از راهى جز راه مؤمنان پيروى نمايد، ما او را به همان سو كه مى‌رود مى‌بريم؛ و به دوزخ داخل مى‌كنيم؛ و چه بد فرجامى است."
تفسیر ولایی :
امام رضا (علیه السلام) : ابان‌بن‌محمّد گوید: در نامه‌ای به امام رضا (علیه السلام) نوشتم: «من در ایمان ابوطالب شک دارم». امام در جواب نوشت: «"بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ مِنْ یَبْتَغِ غَیْرَ سَبِیلِ المُؤْمِنِینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّی"؛ و تو نیز اگر به ایمان ابوطالب شک داری [در این گروهی]! و عاقبتت جهنّم خواهد بود».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۳۸ / بحارالأنوار، ج۳۵، ص۱۱۰/ إیمان أبی طالب للفخار، ص۷۵/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۱۴، ص۶۸)
29.سوره نساء ، آیه 116 :
"إِنَّ اللهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً "
"خداوند، شرك به او را نمى‌آمرزد؛ [ولى] كمتر از آن را براى هركس بخواهد [و شايسته ببيند] مى‌آمرزد. و هركس براى خدا همتايى قرار دهد، در گمراهى دورى افتاده است."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : ابن‌کثیر گوید: در خدمت امام صادق (علیه السلام) به حج رفتم. در بین راه بر فراز کوه رفت و مردم را تماشا کرده فرمود: «چقدر داد و فریاد زیاد است ولی حاجی کم است». داود رقّی عرض کرد: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! آیا دعای این جمعیّت که میبینم مستجاب می‌شود»؟ فرمود: «وای بر تو ابا سلیمان! خداوند کسی را که شریک برایش قرار دهد نمی‌آمرزد؛ منکر ولایت علی مانند بت‌پرست است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۴۰/ مستدرک الوسایل، ج۱، ص۱۵۷)
30.سوره نساء ، آیه 117 :
"إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلاَّ إِناثاً وَ إِنْ يَدْعُونَ إِلاَّ شَيْطاناً مَريداً "
"آنچه آن‌ها غير از خدا مى‌خوانند، تنها بت‌هايى است بى‌روح و بى‌اثر يا شيطانى سركش و ويرانگر."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : محمّدبن‌اسماعیل رازی نقل میکند: مردی خدمت امام صادق (علیه السلام) رسید و گفت: «سلام بر تو ای امیرالمؤمنین (علیه السلام)»! و حضرت سریعاً بر پا ایستاد و گفت: «بس است! این نامی است که سزاوار غیر از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نیست و خدا وی را بدان نامیده است و هرکس جز وی اگر به این نام خوانده شود و به آن راضی باشد، حتماً بدکاره (لواط کار) است و اگر تاکنون چنین نکرده باشد، گرفتار آن خواهد شد و این قول خدای تعالی است که می‌فرماید: "إِن یَدْعونَ مِن دُونِهِ إِلاَّ إِنَاثًا وَإِن یَدْعونَ إِلاَّ شَیْطَانًا مَّرِیدًا"». گوید: پرسیدم: «پس امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از سلاله‌ی اهل بیت (ع) چه نامیده می‌شود»؟ فرمود: «ایشان را این‌گونه خطاب دهند که: سلام بر تو ای بقیّه الله! سلام بر تو ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)»!
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۴۰ / بحارالأنوار، ج۳۷، ص۳۳۱/ العیاشی، ج۱، ص۲۷۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۴، ص۶۰۰/ مستدرک الوسایل، ج۱۰، ص۴۰۰/ البرهان)
31.سوره نساء ، آیه 135 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامينَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلهِ وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقيراً فَاللهُ أَوْلى بِهِما فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيراً "
"اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! همواره و هميشه قيام به عدالت كنيد. براى خدا گواهى دهيد، اگرچه به زيان شما، يا پدر و مادر و نزديكانتان بوده باشد! [چرا كه] اگر او (كسى كه گواهى شما به زيان اوست) غنى يا فقير باشد، خداوند سزاوارتر است كه از آنان حمايت كند. بنابراين، از هوا و هوس پيروى نكنيد؛ كه منحرف خواهيد شد. و اگر حق را تحريف كنيد، و يا از اظهار آن، اعراض نماييد، خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد، آگاه است."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : چه زبان‌بازی در امرم کنید و یا از آنچه که در مورد ولایت علی (علیه السلام) به شما امر کردم روی‌برگردانید، بدانید که خداوند به کارهایی که انجام می‌دهید آگاه است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۶۶ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۴۸)
32.سوره نساء ، آیه 139 :
"الَّذينَ يَتَّخِذُونَ الْكافِرينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنينَ أَ يَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلهِ جَميعاً "
"[همان] كسانى كه كافران را به‌جاى مؤمنان، دوست خود انتخاب مى‌كنند. آيا عزّت و سربلندى را نزد آنان مى‌جويند با اينكه همه‌ی عزّت‌ها از آن خداست؟!"
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) : "الَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ المُؤْمِنِینَ أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلهِ جَمِیعاً"؛ درباره‌ی بنی‌امیّه نازل شده است؛ زیرا آنان با این خواست پیامبر (صلی الله علیه و آله) که امر [ولایت] را به بنی‌هاشم بازگردانند، مخالفت کردند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۷۰/ بحارالأنوار، ج۳۱، ص۵۱۱/ القمی، ج۱، ص۱۵۶/ البرهان)
33.سوره نساء ، آیه 140 :
"وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا في حَديثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللهَ جامِعُ الْمُنافِقينَ وَ الْكافِرينَ في جَهَنَّمَ جَميعاً "
"و [خداوند اين حكم را] در كتابش بر شما نازل كرده كه هرگاه بشنويد افرادى آيات خدا را انكار و استهزا مى‌كنند، با آن‌ها ننشينيد تا به سخن ديگرى بپردازند؛ وگرنه، شما هم مثل آنان خواهيد بود. خداوند، همه‌ی منافقان و كافران را در دوزخ جمع مى‌كند."
تفسیر ولایی :
امام صادق (علیه السلام) : شعیب عقرقوفی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: "وَ قَدْ نَزَّلَ علَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعتُمْ آیَاتِ اللهِ یُکَفَرُ بِهَا وَ یُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلاَ تَقْعدُواْ مَعهُمْ حَتَّی یَخُوضُواْ فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ إِنَّکُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللهَ جَامِع المُنَافِقِینَ وَ الْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعا" پرسیدم، فرمود: «منظور حق تعالی از این آیه این است که اگر شنیدی کسی حق را انکار میکند و آن را تکذیب می‌نماید و درباره‌ی ائمّه (ع) بدگویی میکند، از نزد وی برخیز و با او (هرکس که می‌خواهد باشد)، همنشین مشو».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۷۲/ الکافی، ج۲، ص۳۷۷/ بحارالأنوار، ج۷۱، ص۲۱۲/ العیاشی، ج۱، ص۲۸۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۲۶۱/ مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۱۹۶/ البرهان)